पृष्ठ:हिन्दी विश्वकोष एकविंश भाग.djvu/७६८

यह पृष्ठ अभी शोधित नहीं है।

६७४ विषयक-विपविद्या ध्याप्ति इन घार प्रकारफे माधारके अन्तर्गत एक । १३ क्षेत्र विज्ञयिक ( स० स्त्रो०) विषयोभूत । पदार्थ, जानने योग्य वस्तु । १४ भोग्यवस्तु, भोगसाधन | विषयित्व ( स० क्लो०) विषयोका भाव या धर्म। द्रव्य । १५ सम्पत्ति, धन। १६ वर्णनीय पदार्थ । १७ | विषयिन् ( स० फ्लो०) विषयोऽस्त्यस्पेति विषय-इनि भूत। १८ गृह, मावास । १६ विशेष प्रदेशजात वस्तु। १शानविशेष । २ इन्द्रिय । ३ नृपति, राजा। २० धर्म नीति । २१ स्वामी प्रिय । २३ मुअतृण, मूज } कामदेव । ५ ध्वनि, शब्द । ६धनो, अमोर । ७ मा तृणमूज नामकी घास। माण । (वि०) ८ विषयासक, विलासी, कामो। - विषयक ( स० वि० ) विषय-कन् स्वार्थ । विषय देखो। विषयीकरण (स० क्लो०) गोचरीकरण, लोगोंका दिख विषयकर्म (सक्को०) सांसारिक कार्य। देना । विषयमाम (स पु० ) विषयसमूह । (रूपरसगन्धादि ) | विषयोमाय (स० पु०) गोचरीमाच, स्पष्ट करनेका धर्म विषयता (स. स्त्रो०) विषयका भौष या धर्म। विषयीय (सं० पु० ) विषय । (कुसुमाञ्जलि १४।२) विषयपति (स० पु. ) किसी जनपद या छोटे प्रान्तका विषयेन्द्रिय ( स० लो० ) शब्दादिप्राहक इन्द्रिय। .. गजा या शासक। विपरस (सपु०) पिपस्य रसं मास्वादः । विषारू विषयपुर ( सं क्ली० ) नगरभेद । (दिग्वि० प्र० ५५६।४) दन । विषयत्व (सं० क्ली०) विषयका भाव या धर्म । विषरूपा ( स० स्त्रो०) विष मूपिकावि रूपयति मी विषययत् ( स० त्रि.) विषयो विद्यतेऽस्य विषय-मतुप कामति रूप-क। स्त्रियां टाप । १ अतिविषा, अतीस मस्य चत्वम्। विषयविशिष्ट विषयी। २ महानिम्बूक, घोड़ा नोम । ३ अलम्बुषा । ४ कर्को विषययतिन् (स' लि०) विषयान्तर्भूत, विषयके मध्य । खेकसा। विषयवासी (संत्रि०) जनपदवासी। | विपरोग (सपु० ) विषजन्य रोग। विषयसप्तमी ( स० स० ) वह सप्तमो विमक्ति जो विष विपल (सं०ली. ) विप, जहर। याधिकरणमे होती है। जैसे, धर्ममें मति हो। विपलता (सं० स्त्री०) १ इन्द्रयाक्षणीलता, ग्यालककई विषयाशान ( स० लि. ) विषयाणां न शानं यत्र । तन्द्रा। २ विषप्रधान लतासमूह, जहरीलो लताए। ३मृणा विषयात्मक (स. त्रि०) विषयाः आत्मा यस्य कए। १ | कमलनाल । विषयस्वरूप। २. विषयाधिगत प्राण, अत्यन्त विपया विपलाङ्गल ( स० क्की० , क्षुपभेद, फलिहारी। सत्ता विषलाटा ! स. स्त्री० ) नगरभेद । (गजतर० '51१७८ विषयाधियत ( पु.) जनपदका शासनकर्ता। विलिप्तक ( स० ली० ) विषमवरण, विप लगा हुआ विषयाधिप ( स० पु०) भूम्याधिकारी, राजा, शासन | विषवत् ( स० लि.) विपमस्त्यस्येति विष-मतुप फर्ता। मस्य क्त्यम् । १ विविशिष्ट, विपैला । विषमिव विध विषयानन्तर ( स० वि०) विषयके बाद, एक प्रस्तावक चाधं-यत्। २विषतुरण, विपके समान । ठीक बाद। विषवज्रपात ( स० पु०) रम। । विषयान्त (सं० पु०) राज्यका प्रान्त वा सोगा। विपवल्लरी ( स० स्त्री०) विपलता। विषयामिमुखीकृति (सं० स्त्रो०) १ चक्ष : श्रोत्रादि इन्द्रि-| विषवल्ली ( स० स्त्री०) विघलता, इन्द्रवारुणी नामक योंका अपने अपने विषयके प्रति जाना । २ विषयमसक्ति। लता। विषयायिन् (स० पु०) विषयान अयते प्राप्नोतीति | विषरिटपिन् ( स० पु.) विषवृक्ष। ' अय-णिनि । १ राजा। २ वैषयिक जन, कामी पुरुष | विषविद्या ( स० स्रो० ) विषाय तन्निवृत्तपे विद्या इन्द्रिय । ४ कामदेव । ५ विषयासक्त पुरुष, विपन मन्त्र आदिको सहायतासे झाड़ फूफ कर विध विलासी आदमी। (मेदिनी) उतारनेको विद्या२विचिकित्माशास्त्र। ।